ŚLĄSKA IZBA APTEKARSKA
W KATOWICACH

Ważny wyrok NSA w sprawie stosowania zakazu reklamy aptek art. 94a ustawy Prawo farmaceutyczne

Kategoria: INFORMACJE
Data dodania: 2020-08-05

12 marca 2020 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok (s. akt II GSK 3613/17), w którym uznał, że informowanie o adresie oraz godzinach pracy apteki nie jest reklamą.


Sprawa właściwie wydaje się banalnie prosta, ale jak widać taką nie jest.

Przypomnijmy treść art. 94a:

„1. Zabroniona jest reklama aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności. Nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego.”.

W początkowym okresie obowiązywania przepisu jego zapis nie przeszkadzał Inspekcjom Farmaceutycznym w rejestrowaniu nazw aptek „Centrum Tanich Leków”, „Tania Apteka” itp., które nie były uznawane co reklamę apteki.

Po wielu wyrokach Wojewódzkich Sądów Administracyjnych i Naczelnego Sądu Administracyjnego, które zdecydowanie orzekały, że zapis art. 94a należy rozumieć dosłownie i wszystkie działania wykraczające poza zakres tego zapisu należy uznać za reklamę apteki. Na podstawie takich wyroków nagle w niektórych sprawach przepis art. 94a ustawy Prawo farmaceutyczne zaczęto stosować wbrew logice i intencji ustawodawcy.

Wyrok ten nie jest przełomowy, jak wskazują niektóre media, choć oczywiście jest bardzo ważny, gdyż wyznacza organom Inspekcji Farmaceutycznej czerwoną linię, poza którą przepis nie powinien być stosowany.

Krótko przedstawię stan faktyczny. Przedsiębiorca informował o godzinach pracy i adresie nowo otwartej apteki (tego nie pisał jak wynika z wyroku) za pomocą kalendarzyków i baneru informacyjnego na przyczepie samochodu osobowego.

WIF, GIF i WSA uznały takie działanie za sprzeczne z art. 94a ustawy Prawo farmaceutyczne, a wymierzoną na podstawie art. 129b tej ustawy karę uznały za zasadną.

NSA dokonał analizy prawnej i wskazał, że art. 94a należy rozpatrywać w kontekście art. 52 ustawy Prawo farm., który mówi o reklamie produktów leczniczych.1

NSA wskazał, że „Posiłkując się zasadą racjonalnie działającego prawodawcy przyjąć należy, że w danym akcie prawnym ustawodawca posługuje się tymi samymi terminami w jednakowym znaczeniu, chyba, że wskazuje inaczej. (Zasady techniki prawodawczej §147, załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" Dz. U. Nr 100, poz. 908). Przyjmując powyższe założenie, odwołując się do art. 52 ust. 1 p.f., uznać należy, że reklamą jest działalność sprzedawcy polegająca na informowaniu lub zachęcaniu do określonego zachowania się nabywcy, mająca na celu zwiększenie jego obrotów.”

Następnie NSA wskazał, że nawet jeżeli cel zamieszczenia informacji zgodnej z art. 94a można uznać za zbliżony do reklamy i mający zwrócić uwagę odbiorców na tę aptekę, to z woli ustawodawcy te konkretne informacje, o których mowa w art. 94a nie są reklamą apteki.

„Niewątpliwie bowiem informacja o nazwie i lokalizacji oraz godzinach pracy apteki zawiera się w katalogu działań reklamowych, jednakże z mocy art. 94a ust. 1 zda. 2 p.f. informacja ta wyłączona jest z zakazu reklamy apteki, przy czym wyłączenie to dotyczy ściśle treści dotyczącej informacji o nazwie i lokalizacji oraz godzinach pracy apteki”.

Z takim poglądem Naczelnego Sądu Administracyjnego należy się zgodzić. Z praktyki ponadto uważam, że jest to wyrok paradoksalnie korzystny dla małych aptek, które były i są słabszym uczestnikiem gry rynkowej od dużych graczy, którzy i tak zakazy reklamy aptek starają się omijać.
Teraz i małe apteki mają pełną możliwość informowania o tym, na co art. 94a pozwala.

Wyrażam pogląd, że pomimo tego wyroku WSA, jeżeli nazwa apteki jest reklamą np. "Apteka niskich cen" eksponowanie tej nazwy - zazwyczaj kiedyś błędnie nadanej przez WIF - jest reklamą, której art. 94a zakazuje oraz że w sytuacji stałych cen leków refundowanych jest to nazwa kłamliwa gdyż nie ma informacji, że inne ceny mogą dotyczyć tylko leków nierefundowanych (OTC).

Nie podzielam opinii, że ten wyrok stanowi zwycięstwo w kwestii stosowania zakazu reklamy aptek, na pewno stanowi jasne wskazanie, co nie jest reklamą apteki ale z racjonalnego punktu widzenia i wcześniej tak należało zakaz reklamy apteki rozumieć zamiast dokonywać jego nadinterpretacji.

Wyrok dostępny jest po linkiem:
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/53A65D8451

 

Ustawa Prawo farmaceutyczne
Art. 52. [Definicja reklamy produktu leczniczego]
1. Reklamą produktu leczniczego jest działalność polegająca na informowaniu lub zachęcaniu do stosowania produktu leczniczego, mająca na celu zwiększenie: liczby przepisywanych recept, dostarczania, sprzedaży lub konsumpcji produktów leczniczych.


Krystian Szulc
Radca Prawny Śląskiej Izby Aptekarskiej

mdi-arrow-left Powrót
Zobacz również:
2024-03-28 11:04:35
29.03.2024 r. biuro SIA otwarte w godz. 8.00-13.00 Informujemy, że 29 marca (piątek) 2024 r. biuro Śląskiej Izby Aptekarskiej będzie otwarte w godz. 8.00-13.00.
Więcej mdi-menu-right
2024-03-28 09:51:20
Webinar: Automat i nowe zasady realizacji recepty od kwietnia Szanowni Farmaceuci, w związku z wejściem w życie nowego systemu autoobliczeń i zmianami w sposobie realizacji recepty informujemy o szkoleniu webinarowym, któr...
Więcej mdi-menu-right
2024-03-26 09:36:38
Komunikat nr III Ministra Zdrowia w sprawie wystawiania tzw. „recept rocznych” od 1 marca 2024 r. Minister Zdrowia informuje, że związku z nowymi zasadami wystawiania i realizacji tzw. „recept rocznych”, które zostały wprowadzone ustawą z dnia 17 sierpnia 20...
Więcej mdi-menu-right
Więcej artykułów mdi-menu-right